Аб выдачы пасведчання пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый удзельнікам ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый і права на льготы

Posted in Інфармацыйны стэнд

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 4 жніўня 2009 г. № 407 «аб некаторых пытаннях абмену дакументаў, якія пацвярджаюць права грамадзян на льготы» абмен пасведчанняў удзельнікаў ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і пацярпелых ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС (старога ўзору) на пасведчанні пацярпелых ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый праводзіўся з 1 студзеня па 31 снежня 2012 г.

Выдача пасведчання пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый з'яўляецца адміністрацыйнай працэдурай, для ажыццяўлення якой у адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 красавіка 2010 г. № 200 «аб адміністрацыйных працэдурах, якія ажыццяўляюцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі па заявах грамадзян» неабходна прыняцце рашэння аб устанаўленні статусу ўдзельніка ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый (статусу пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый).

У адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь ад 6 студзеня 2009 года «Аб сацыяльнай абароне грамадзян, пацярпелых ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый» (далей – Закон) да грамадзянам, пацярпелым ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, адносяцца:

удзельнікі ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый;
насельніцтва, пацярпелая ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый.

Грамадзянам, якія адносяцца да названым катэгорыям, ўсталёўваюцца адпаведна статусы: удзельнікам ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый або пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый.

Парадак устанаўлення грамадзянам, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, вышэйназваных статусаў для выдачы пасведчанняў пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый вызначаны Палажэннем аб парадку ўстанаўлення грамадзянам, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, статусу ўдзельніка ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, статусу пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, а таксама выдачы дакументаў, якія пацвярджаюць права на льготы, зацверджаным пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 10 верасня 2009 г. № 1170 (далей – Палажэнне).

У адпаведнасці з часткай першай пункта 3 Палажэння ўстанаўленне статусу ўдзельніка ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый (далей – статус удзельніка ліквідацыі) ажыццяўляецца наступнымі дзяржаўнымі органамі (арганізацыямі) (далей-упаўнаважаныя органы) у залежнасці ад катэгорыі заяўніка:

Міністэрствам абароны, Камітэтам дзяржаўнай бяспекі, Дзяржаўным памежным камітэтам, Міністэрствам унутраных спраў, Міністэрствам па надзвычайных сітуацыях адпаведна – непрацуючым вайскоўцам, звольненым у запас або адстаўку, непрацуючым пенсіянерам органаў унутраных спраў, органаў дзяржаўнай бяспекі, органаў па надзвычайных сітуацыях;
аблвыканкамамі, Мінскім гарвыканкамам, адміністрацыямі раёнаў г. Мінска-грамадзянам, якія працуюць у мясцовых выканаўчых і распарадчых органах і ў падпарадкаваных ім арганізацыях, грамадзянам, якія з'яўляюцца індывідуальнымі прадпрымальнікамі (па месцы рэгістрацыі індывідуальнага прадпрымальніка), грамадзянам, якія працуюць у юрыдычных асобах прыватнай формы ўласнасці (па месцы знаходжання юрыдычнай асобы), а таксама непрацуючым грамадзянам (па месцы іх жыхарства);
рэспубліканскімі органамі дзяржаўнага кіравання і іншымі дзяржаўнымі арганізацыямі, падпарадкаванымі ўраду Рэспублікі Беларусь, - грамадзянам, якія працуюць (у тым ліку працуючым пенсіянерам), якія праходзяць службу (ваенную службу) у органах дзяржаўнага кіравання і падпарадкаваных ім арганізацыях;
абласнымі, Мінскім гарадскім камітэтамі па працы, занятасці і сацыяльнай абароне – непрацуючым пенсіянерам, акрамя непрацуючых вайскоўцаў, звольненых у запас або адстаўку, непрацуючых пенсіянераў органаў унутраных спраў, органаў дзяржаўнай бяспекі, органаў па надзвычайных сітуацыях;
абласнымі, Мінскім гарадскім ваеннымі камісарыятамі-ваеннаабавязаным, якія прызываліся на спецыяльныя ваенныя зборы і прыцягваліся да выканання работ, звязаных з ліквідацыяй наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.
Камітэт па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Брэсцкага абласнога выканаўчага камітэта ажыццяўляе ўстанаўленне статусу ўдзельніка ліквідацыі непрацуючым пенсіянерам, акрамя непрацуючых вайскоўцаў, звольненых у запас або адстаўку, непрацуючых пенсіянераў органаў унутраных спраў, органаў дзяржаўнай бяспекі, органаў па надзвычайных сітуацыях, якія пастаянна пражываюць на тэрыторыі Брэсцкай вобласці і атрымліваюць пенсію ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Брэсцкай вобласці.
Статус удзельніка ліквідацыі ўстанаўліваецца грамадзянам, названым у артыкуле 13 Закона, рашэннем камісіі па ўстанаўленні статусу грамадзянам, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый (далей – камісія), якая ствараецца ва ўпаўнаважаных органах.

У адпаведнасці з артыкулам 13 Закона (выманне):

Удзельнікамі ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС з'яўляюцца:

1.1. грамадзяне, якія прымалі ўдзел у работах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС у 1986-1987 гадах у зоне эвакуацыі (адчужэння) або занятыя ў гэты перыяд на эксплуатацыі або іншых работах на ўказанай станцыі (у тым ліку часова накіраваныя або камандзіраваныя), уключаючы ваеннаслужачых i ваеннаабавязаных, прызваных на спецыяльныя зборы i прыцягнутых да выканання работ, звязаных з ліквідацыяй наступстваў гэтай катастрофы;

1.2. грамадзяне, якія прымалі ўдзел у работах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС у 1988-1989 гадах у зоне эвакуацыі (адчужэння) або занятыя ў гэты перыяд на эксплуатацыі або іншых работах на ўказанай станцыі (у тым ліку часова накіраваныя або камандзіраваныя), уключаючы ваеннаслужачых i ваеннаабавязаных, прызваных на спецыяльныя зборы i прыцягнутых да выканання работ, звязаных з ліквідацыяй наступстваў гэтай катастрофы;

1.3. грамадзяне, якія прымалі ўдзел у работах па дэзактывацыі, будаўніцтву, жыццезабеспячэнні насельніцтва ў 1986-1987 гадах у зоне першачарговага адсялення або ў зоне наступнага адсялення, уключаючы ваеннаслужачых i ваеннаабавязаных, прызваных на спецыяльныя зборы i прыцягнутых да выканання гэтых работ.

Да ваеннаслужачых, названым у падпунктах 1.1-1.3 пункта 1 гэтага артыкула, адносяцца вайскоўцы Узброеных Сіл СССР, Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР і БССР, унутраных войскаў, чыгуначных войскаў і іншых воінскіх фарміраванняў, створаных у адпаведнасці з заканадаўствам былога СССР, а таксама асобы начальніцкага і радавога складу органаў унутраных спраў былога СССР.
Да ўдзельнікаў ліквідацыі наступстваў іншых радыяцыйных аварый адносяцца:

3.1. грамадзяне, якія прымалі непасрэдны ўдзел у выпрабаваннях ядзернай зброі ў атмасферы або пад вадой, баявых радыеактыўных рэчываў, вучэннях з ужываннем такіх зброі, рэчываў да даты фактычнага спынення такіх выпрабаванняў і вучэнняў;

3.2. грамадзяне, якія бралі непасрэдны ўдзел у падземных выпрабаваннях ядзернай зброі або правядзенні падземных ядзерных выбухаў у навукова-тэхнічных мэтах ва ўмовах няштатных радыяцыйных сітуацый і дзеянні іншых паражальных фактараў ядзернай зброі;

3.3. грамадзяне, якія прымалі непасрэдны ўдзел ў ліквідацыі радыяцыйных аварый на ядзерных энергетычных устаноўках надводных і падводных караблёў і іншых ваенных аб'ектах, а таксама на вытворчым аб'яднанні «Маяк» у перыяд з 29 верасня 1957 па 31 снежня 1958 года, у правядзенні ахоўных мерапрыемстваў і рэабілітацыі забруджаных радыенуклідамі тэрыторый уздоўж ракі Теча у перыяд з 1 студзеня 1949 года па 31 снежня 1956 года;

3.4. спецыялісты з ліку асобных падраздзяленняў па зборцы (разборцы) ядзерных зарадаў, якія выконвалі гэтыя работы да 31 снежня 1961 года;

3.5. грамадзяне, якія прымалі непасрэдны ўдзел у падземных выпрабаваннях ядзернай зброі, правядзенні падземных ядзерных выбухаў у навукова-тэхнічных мэтах, правядзенні і забеспячэнні работ па зборы і пахаванні радыеактыўных рэчываў, а таксама па ліквідацыі наступстваў аварыі на вытворчым аб'яднанні «Маяк» у перыяд з 1 студзеня 1959 года па 31 снежня 1961 года.

Устанаўленне статусу ўдзельніка ліквідацыі ажыццяўляецца пасля падачы грамадзянінам ва ўпаўнаважаны орган (у залежнасці ад катэгорыі заяўніка) заявы аб выдачы яму пасведчання пацярпелага ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый (далей-пасведчанне пацярпелага), які пацвярджае права на льготы, устаноўленыя артыкуламі 18, 19 або 20 Закона.

Згодна з пунктам 5 Палажэння для ўстанаўлення статусу ўдзельніка ліквідацыі, за выключэннем выпадкаў устанаўлення статусу ўдзельніка ліквідацыі, які мае права на атрыманне льгот, устаноўленых артыкулам 18 Закона, на пасяджэнні камісіі разглядаюцца дакументы, якія пацвярджаюць удзел грамадзяніна ў работах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, з указаннем месца і перыяду ўдзелу ў такіх работах.

Упаўнаважаны орган, у якім створана камісія, на працягу пяці дзён з дня падачы грамадзянінам заявы аб выдачы пасведчання накіроўвае запыт аб прадстаўленні названых дакументаў у дзяржаўныя органы, іншыя арганізацыі, да кампетэнцыі якіх адносіцца выдача такіх дакументаў, альбо ў кампетэнтны орган дзяржавы, з якога прыбыў грамадзянін.

Згодна з пунктам 6 Палажэння для ўстанаўлення статусу ўдзельніка ліквідацыі, які мае права на атрыманне льгот, устаноўленых артыкулам 18 Закона, на пасяджэнні камісіі разглядаюцца:

копія пасведчання інваліда, у якім указана прычына інваліднасці ў выніку калецтва ці захворвання, звязаных з катастрофай на Чарнобыльскай АЭС, іншымі радыяцыйнымі аварыямі;
пасведчанне пацярпелага (калі грамадзяніну усталяваны статус удзельніка ліквідацыі);
экспертнае заключэнне міжведамаснага экспертнага савета па ўстанаўленні прычыннай сувязі захворванняў, якія прывялі да інваліднасці або смерці, у асоб, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, альбо экспертнае заключэнне Цэнтральнай ваенна-ўрачэбнай камісіі Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь.

У выпадку, калі грамадзяніну, які прэтэндуе на ўсталяванне статусу ўдзельніка ліквідацыі, які мае права на атрыманне льгот, устаноўленых артыкулам 18 Закона, раней не ўсталёўваўся статус удзельніка ліквідацыі, на пасяджэнні камісіі таксама разглядаюцца дакументы, якія пацвярджаюць удзел гэтага грамадзяніна ў працах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, з указаннем месца і перыяду ўдзелу ў такіх працах.

У выпадку, калі грамадзяніну раней быў устаноўлены статус удзельніка ліквідацыі, упаўнаважаны орган, у камісію якога звярнуўся грамадзянін, які прэтэндуе на атрыманне льгот, устаноўленых артыкулам 18 Закона, абавязаны запатрабаваць дакументы, на падставе якіх гэты статус быў грамадзяніну усталяваны, з Упаўнаважанага органа, які яго ўсталяваў.

Грамадзяне маюць права самастойна прадстаўляць для разгляду на пасяджэнні камісіі наяўныя ў іх дакументы, якія пацвярджаюць удзел грамадзяніна ў працах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, з указаннем месца і перыяду ўдзелу ў такіх працах, дакументы, патрабаваныя для ўстанаўлення статусу ўдзельніка ліквідацыі, які мае права на атрыманне льгот, устаноўленых артыкулам 18 Закона, а таксама іншыя дакументы, неабходныя для ўстанаўлення ім статусу ўдзельніка ліквідацыі.

Вышэйназваныя дакументы могуць быць прадстаўлены ва ўпаўнаважаны орган:

законным прадстаўніком грамадзяніна;
грамадзянінам асабіста;
паштовым адпраўленнем.

Выпатрабаванне ўпаўнаважанымі органамі дакументаў, неабходных камісіям для прыняцця адпаведных рашэнняў, ажыццяўляецца гэтымі ўпаўнаважанымі органамі з дзяржаўных органаў, іншых арганізацый, да кампетэнцыі якіх адносіцца выдача такіх дакументаў, у парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Па выніках пасяджэння камісіяй прымаецца адно з наступных рашэнняў:

аб устанаўленні статусу ўдзельніка ліквідацыі;
аб адмове ва ўстанаўленні статуса ўдзельніка ліквідацыі.

У выпадку нязгоды грамадзяніна з рашэннем, прынятым камісіяй, камісія па яго заяве ў працягу пяці дзен накіроўвае дакументы, разгледжаныя на пасяджэнні, у міжведамасную камісію па ўстанаўленні статусу грамадзянам, пацярпелым ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, створаную пры Міністэрстве па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь.

Выдача пасведчання пацярпелага ажыццяўляецца ўпаўнаважаным органам на працягу 5 дзён пасля вынясення камісіяй рашэння аб устанаўленні статусу ўдзельніка ліквідацыі ў адпаведнасці з пералікам адміністрацыйных працэдур, якія ажыццяўляюцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі па заявах грамадзян, зацверджаным Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 красавіка 2010 г. № 200 «Аб адміністрацыйных працэдурах, якія ажыццяўляюцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі па заявах грамадзян» пры прадастаўленні грамадзянінам ў упаўнаважаны орган двух фатаграфій 30*40 мм, пашпарта грамадзяніна Рэспублікі Беларусь або іншага дакумента, які засведчвае асобу.

Плата за выдачу пасведчання пацярпелага не спаганяецца.

Удзельнікі ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, якім выдадзены пасведчанні пацярпелага, маюць права на наступныя льготы:

Закон (Выманне)

Артыкул 18. Ільготы грамадзянам, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інвалідам (дзецям-інвалідам) у выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый

Грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на:

1.1. медыцынскае абслугоўванне пры выхадзе на пенсію ў арганізацыях аховы здароўя, да якіх яны былі прымацаваны па апошнім месцы працы, ваеннай службы або службы;

1.2. першачарговае вызначэнне ва ўстановы сацыяльнага абслугоўвання, якія ажыццяўляюць стацыянарнае сацыяльнае абслугоўванне;

1.3. выплату дапамогі па часовай непрацаздольнасці ў памеры 100 працэнтаў сярэднядзённага заробку за каляндарныя дні, засведчаныя лістком непрацаздольнасці;

1.4. першачарговае абслугоўванне ў арганізацыях аховы здароўя, сувязі, службы побыту, грамадскага харчавання, жыллёва-камунальнай гаспадаркі, тэхнічнага абслугоўвання і рамонту транспартных сродкаў;

1.5. выключаны;

1.6. атрыманне, калі яны знаходзяцца на ўліку маючых патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, жылых памяшканняў сацыяльнага карыстання дзяржаўнага жыллёвага фонду, пабудаваных за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту, што накіроўваюцца на пераадоленне наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, у парадку і на ўмовах, прадугледжаных заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь;

1.7. выключаны.

Грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інваліды I і II групы з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, дзеці-інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на:

2.1. бясплатнае выраб і рамонт зубных пратэзаў (за выключэннем пратэзаў з каштоўных металаў, металаакрылатаў( металакампазітаў), металакерамікі і фарфору, а таксама нанясення ахоўна-дэкаратыўнага пакрыцця з нітрыд-тытана) у дзяржаўных арганізацыях аховы здароўя па месцы жыхарства, забеспячэнне іншымі тэхнічнымі сродкамі сацыяльнай рэабілітацыі ў адпаведнасці з Дзяржаўным рэестрам (пералікам) тэхнічных сродкаў сацыяльнай рэабілітацыі ў парадку і на ўмовах, якія вызначаюцца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь;

2.2. бясплатны праезд на чыгуначным транспарце агульнага карыстання ў цягніках гарадскіх ліній, ўнутраным водным транспарце агульнага карыстання, які ажыццяўляе гарадскія перавозкі пасажыраў у рэгулярных зносінах, гарадскім электрычным транспарце і ў метрапалітэне, на аўтамабільным транспарце агульнага карыстання, які ажыццяўляе гарадскія аўтамабільныя перавозкі пасажыраў у рэгулярных зносінах, акрамя таксі, незалежна ад месца жыхарства, а якія пражываюць на тэрыторыі сельсаветаў, пасёлкаў гарадскога тыпу і гарадоў раённага падпарадкавання, якія з'яўляюцца адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі, пасёлкаў гарадскога тыпу, якія з'яўляюцца тэрытарыяльнымі адзінкамі (у выпадку, калі яны з'яўляюцца адміністрацыйнымі цэнтрамі раёнаў), гарадоў раённага падпарадкавання, якія з'яўляюцца тэрытарыяльнымі адзінкамі, – таксама на аўтамабільным транспарце агульнага карыстання, які ажыццяўляе міжгароднія аўтамабільныя перавозкі пасажыраў у рэгулярных зносінах, у межах межаў раёна па месцы жыхарства;

2.3. бясплатны праезд на чыгуначным транспарце агульнага карыстання ў цягніках рэгіянальных ліній эканомкласа, ўнутраным водным транспарце агульнага карыстання, які ажыццяўляе прыгарадныя перавозкі пасажыраў у рэгулярных зносінах, аўтамабільным транспарце агульнага карыстання, які ажыццяўляе прыгарадныя аўтамабільныя перавозкі пасажыраў у рэгулярных зносінах, акрамя таксі.

Грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інваліды I і II групы з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на 90-працэнтную зніжку з кошту лекавых сродкаў, якія выдаюцца па рэцэптах лекараў у межах пераліку асноўных лекавых сродкаў, а з хірургічнымі захворваннямі – таксама перавязачных матэрыялаў (пры наяўнасці адпаведнага медыцынскага заключэння) у парадку, які вызначаецца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.
Дзеці-інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на:

4.1. бясплатнае забеспячэнне лекавымі сродкамі, якія выдаюцца па рэцэптах урачоў у межах пераліку асноўных лекавых сродкаў у парадку, які вызначаецца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь;

4.2. выключаны;

4.3. першачарговае вызначэнне ва ўстановы сацыяльнага абслугоўвання, якія ажыццяўляюць стацыянарнае сацыяльнае абслугоўванне;

4.4. першачарговае абслугоўванне ў арганізацыях аховы здароўя, сувязі, службы побыту, грамадскага харчавання, жыллёва-камунальнай гаспадаркі, тэхнічнага абслугоўвання і рамонту транспартных сродкаў.

Грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інваліды I і II групы з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, якія не маюць працаздольных членаў сям'і, абавязаных па законе іх утрымліваць, і якія пражываюць адны альбо толькі з інвалідамі I АБО II групы і (або) з непрацуючымі пенсіянерамі, якія дасягнулі агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту, маюць права на:

5.1. 50-працэнтную зніжку з платы за тэхнічнае абслугоўванне і (або) карыстанне жылым памяшканнем у межах 20 квадратных метраў агульнай плошчы займанага жылога памяшкання;

5.2. 50-працэнтную зніжку з платы за тэхнічнае абслугоўванне ліфта і камунальныя паслугі (гарачае і халоднае водазабеспячэнне, водаадвядзенне (каналізацыя), газа-, электра - і цеплазабеспячэнне, зварот з цвёрдымі камунальнымі адходамі, забеспячэнне звадкаваным вуглевадародным газам ад індывідуальных балонных або рэзервуарных установак) па ўстаноўленых у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь субсідаваных дзяржавай тарыфах (цэнах) для насельніцтва ў межах зацверджаных нормаў спажывання, а якія пражываюць у дамах без цэнтральнага ацяплення – за паліва, якое набываецца ў межах нормаў, устаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь для продажу насельніцтву.

Непрацуючыя грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, непрацуючыя інваліды і і ІІ групы з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, дзеці-інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на першачарговае бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне (пры наяўнасці медыцынскіх паказанняў і адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў) або аздараўленне (пры адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў) у парадку і на ўмовах, што вызначаюцца заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
Грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый, дзеці-інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на:

7.1. залічэнне па-за конкурсам або пераважнае права на залічэнне пры роўнай агульнай колькасці балаў для атрымання прафесійна-тэхнічнай адукацыі, пераважнае права на залічэнне пры роўнай агульнай колькасці балаў для атрымання сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыі ў парадку і на ўмовах, устаноўленых заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь, з забеспячэннем іншагародніх навучэнцаў месцамі для пражывання ў інтэрнатах на перыяд навучання;

7.2. прыём па-за конкурсам на факультэты Давузаўскай падрыхтоўкі, падрыхтоўчыя аддзяленні з абавязковым забеспячэннем іншагародніх навучэнцаў месцамі для пражывання ў інтэрнатах.

Грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, інваліды з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС маюць права на:

8.1. выкарыстанне працоўнага водпуску ў летні або іншы зручны для іх час, а таксама атрыманне сацыяльнага водпуску без захавання заработнай платы працягласцю 14 каляндарных дзён у годзе;

8.2. пераважнае права на пакіданне на працы пры скарачэнні колькасці або штату работнікаў пры роўнай прадукцыйнасці працы і кваліфікацыі.

Інваліды I і II групы з прычыны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый маюць права на першачарговае ўступленне ў гаражныя кааператывы і кааператывы, якія ажыццяўляюць эксплуатацыю аўтамабільных стаянак.

Артыкул 19. Ільготы грамадзянам, якія бралі ўдзел у работах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС у 1986-1987 гадах у зоне эвакуацыі (адчужэння), i ўдзельнікам ліквідацыі іншых радыяцыйных аварый

Грамадзяне, названыя ў падпункце 1.1 пункта 1, падпунктах 3.1-3.4 пункта 3 артыкула 13 гэтага Закона, маюць права на:

1.3. першачарговае абслугоўванне ў арганізацыях аховы здароўя;

1.4. выплату дапамогі па часовай непрацаздольнасці ў памеры 100 працэнтаў сярэднядзённага заробку за каляндарныя дні, засведчаныя лістком непрацаздольнасці;

1.5. выключаны;

1.6. выключаны.

Грамадзяне, названыя ў падпункце 1.1 пункта 1 артыкула 13 гэтага Закона, маюць права на:

2.1. выкарыстанне працоўнага водпуску ў летні або іншы зручны для іх час, а таксама атрыманне сацыяльнага водпуску без захавання заработнай платы працягласцю 14 каляндарных дзён у годзе;

2.2. пераважнае права на залічэнне пры роўнай агульнай колькасці балаў для атрымання прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыі ў парадку і на ўмовах, устаноўленых заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь, з забеспячэннем іншагародніх навучэнцаў месцамі для пражывання ў інтэрнатах на перыяд навучання;

2.3. прыём па-за конкурсам на факультэты Давузаўскай падрыхтоўкі, падрыхтоўчыя аддзяленні з абавязковым забеспячэннем іншагародніх навучэнцаў месцамі для пражывання ў інтэрнатах;

2.4. пераважнае права на пакіданне на працы пры скарачэнні колькасці або штату работнікаў пры роўнай прадукцыйнасці працы і кваліфікацыі;

2.5. першачарговае ўступленне ў гаражныя кааператывы і кааператывы, якія ажыццяўляюць эксплуатацыю аўтамабільных стаянак.

Артыкул 20. Ільготы грамадзянам, якія прымалі ўдзел у работах па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС у 1988-1989 гадах у зоне эвакуацыі (адчужэння), у 1986-1987 гадах - у зоне першачарговага адсялення або зоне наступнага адсялення, і ўдзельнікам ліквідацыі іншых радыяцыйных аварый

Грамадзяне, указаныя ў падпунктах 1.2 i 1.3 пункта 1, падпункце 3.5 пункта 3 артыкула 13 гэтага Закона, маюць права на:

1.2. выплату дапамогі па часовай непрацаздольнасці ў памеры 100 працэнтаў сярэднядзённага заробку за каляндарныя дні, засведчаныя лістком непрацаздольнасці;

1.3. першачарговае вызначэнне ва ўстановы сацыяльнага абслугоўвання, якія ажыццяўляюць стацыянарнае сацыяльнае абслугоўванне;

1.4. першачарговае абслугоўванне ў арганізацыях аховы здароўя.